ZİNCİR MARKET TERÖRÜNDEN KURTULMANIN YOLLARI

Gün geçmiyor ki bir zincir mağaza battı haberi ajansa düşmesin. Lokanta, tekstil, gıda..derken kar kış demeden kapıya konan insanlar görüyoruz. Kapitalist sistem yaşamayacak diye yıllardır yazıyoruz. Önümüzdeki yirmi senede büyük işletmeler yerini kooperatiflere devredecek. Bakalım klasik iktisad bu sorunu nasıl çözmüş; Osmanlı asrı Saadet geleneği ile küçük esnafa sahip çıkmıştır, keza selçuklular, Abbasiler.Bu yapı muhafaza edilmeli.Bakkal her şeydir, küçük esnaf her şeydir.—Üretici, toptancı, perakendeci kimliği korunmalı. Herkes her istediğini satarsa dengeler muhafaza edilemez —Bir esnaf hem toptancı hem üretici hem perakendeci olmamalı —Kooperatifçilik teşvik edilmeli —Perakende satış mağaza açma sayısı her şirket için 3-5 ile sınırlı olmalı. Perakende geçim alanıdır. Holdinglerin nakit temin yeri değildir. —Üretim çiftlikleri kurularak burada doğal ürünler üretilmelİ, halka satılmalı —Fiyatlara NARH, yani alt üst fiyat sınırı gelmeli. Bu Ecevit hükümetince başarılı şekilde 70’li yıllarda uygulandı. —Toptancı, perakendeci, üreticiye farklı esnaf kimliği verilmeli kimse alanı dışına çıkmamalı —Vakıf ve dernekler küçük esnaftan alışveriş yapmalı. ‘Daha ucuz‘ kavramı yanlış anlaşılıyor —Vaaz ve nasihatlerde İslamın iktisadî boyutu da anlatımı eksik kalıyor.Şuayib Peygamber ailecek hayvancılık yapıyordu,Hz Musa’yı yanına aldı, kızı ile evlendirdi. —Koyun berekettir, tüm peygamberler çobanlık yapmıştır diye hadis var —Medine’ye hicret eden müslümanlar imece usulü hayata tutundular. Bir nevi kooperatifçilik.Çölde yaşayan Arslan dahi tek başına hayatta kalamaz. Kalkınma beraber olur. Unutmayalım:Rızık paylaşınca azalmaz çoğalır.—Zincir market modelinde bir kesim piyasadan aslan payını alır. Halbuki iktisatta asıl gaye ekmeğin adil paylaşımı ve istihdamdır. Klasik iktisatta zümre mutluluğu esas hedef değildir.